دیگرسو

زمان کودکی را به یاد دارید؟ در آن دوران خوش و خرم وقتی قرار بود در مورد تکالیف روز بعد از دوستمان سوال بپرسیم، شماره تلفن منزل او را بخاطر می سپردیم. همه ی ما هنوز هم تعدادی شماره تلفن را از زمان کودکی به خاطر داریم؛ ولی‌ امروزه فقط کافی‌ است آن را در قسمت مخاطبین گوشی خود ذخیره کنید. شما در گذشته مسیر‌ها را به خاطر می سپردید؛ امروزه فقط کافی‌ است از GPS خود استفاده کنید. آیا می دانستید اگر سیستم GPS از کار بیافتد، خیلی از انسان ها در شهر های بزرگ دنیا از پیدا کردن محل کارشان عاجز خواهند بود؟ آیا انسان‌ها به سمت کند ذهن شدن پیش می‌‌روند؟

اولین نکته این است که تعریفمان از کند ذهن چه باشد. خب به واقع امروزه دیگر نیازی به حفظ کردن شماره تلفن ها و مسیر ها نیست، و کودکان امروزی به مرور توانایی کمتری در حفظ کردن این گونه اطلاعات خواهند داشت، ولی آیا این به معنی این است که از هوش آنها کاسته شده است؟

لزوما نه. هوش به طور قطع فراتر از توانایی حفظ کردن است، اما آیا استفاده نکردن از مغز برای به خاطر سپردن، ما را به خاطر کار نکشیدن از آن کم هوش تر نمی کند؟ و این که آیا جذابیت هایی‌ که دنیای دیجیتال برای ما فراهم می کند ما را از یادگیری مطلب جدید یا تفکر بیشتر باز می دارد؟

اولین نکته این است که تعریفمان از کند ذهن چه باشد. خب به واقع امروزه دیگر نیازی به حفظ کردن شماره تلفن ها و مسیر ها نیست، و کودکان امروزی به مرور توانایی کمتری در حفظ کردن این گونه اطلاعات خواهند داشت، ولی آیا این به معنی این است که از هوش آنها کاسته شده است؟

لزوما نه. هوش به طور قطع فراتر از توانایی حفظ کردن است، اما آیا استفاده نکردن از مغز برای به خاطر سپردن، ما را به خاطر کار نکشیدن از آن کم هوش تر نمی کند؟ و این که آیا جذابیت هایی‌ که دنیای دیجیتال برای ما فراهم می کند ما را از یادگیری مطلب جدید یا تفکر بیشتر باز می دارد؟

جواب دادن به این سوال شاید امکان پذیر نباشد، ولی‌ خیلی از محققین سعی دارند تا جوابی قانع کننده برای آن بیابند.

 آیا پیامک در حال نابود کردن زبان است؟

شما وقتی‌ جوان تر بودید املای کلمات را بلد بودید، اما کودکان امروزه به واقع با نحوه نگارش پیام کوتاهشان و بیان احساساتشان در شبکه های اجتماعی، قبل از آن که شیوه ی درست نوشتن را یاد بگیرند، سال ها است که با شیوه های غلط انس گرفته اند. شاید آنها هیچ گاه نوشتن یک نامه صحیح را یاد نگیرند.

شاید هم اینطور نباشد. کمی‌ فکر کنید؛ نوجوانان هر روز با پیامک سر و کار دارند و با ارتباطات به شیوه نوشتار مواجه اند و این به این معنی است که آنها هر روز نوشتن کلمات را تمرین می کنند که باعث یاد گیری هر چه بهتر آنها می‌‌شود.

نکته ی عجیب و جالب توجه این است که مطالعه دیگری نشان می دهد کودکانی که از اختصار‌های پیام کوتاه استفاده می کنند (یعنی کلمات و جملات را خلاصه و خارج از چهارچوب اصلی آن می نویسند) در امتحانات نگارش و املا نمره های بالا تری کسب می کنند. تصور کنید همه بچه ها می خواستند کل روز را بازی کنند. هر جا که می رفتند توپ همراهشان بود و مدام بالا و پایین می انداختند به سمت درختان پرتاب می کردند و تقریبا همه وقتشان را به بازی اختصاص می دادند.

پس قبل از این که بخواهید پیامک را بخاطر رعایت نکردن قواعد مقصر اعلام کنید، کمی‌ به این موضوع فکر کنید: یک تحقیق در سال ۲۰۱۰ نشان داد که استفاده زیاد از اختصار‌های پیام کوتاه باعث افزایش در “توانایی خواندن ، دایره لغات، توانایی تشخیص تعداد واج ها” می‌‌شود.

ارتباط به سبک پیام کوتاه ممکن است از بیرون زیاد شناخته شده نباشد ولی‌ پیرو ساختار‌ها و قوانین خاص خود است. همین قوانین خود ساخته می تواند به ما کمک کند قواعد زبان مادر را بهتر یاد بگیریم. همانند این است که چگونه صحبت کردن به زبان فرانسوی می تواند در قواعد زبان انگلیسی‌ به ما کمک کند.

بدون شک پاسخ به این سوال بسیار مشکل خواهد بود. در سال های آتی قطعا این مسئله بیشتر مورد تحقیق و تفحص قرار خواهد گرفت. اما یادمان باشد که راه های متفاوتی در چگونگی نگاه به یک سوال وجود دارد.

آیا Google ما را کند ذهن بار می‌‌آورد؟

خیلی از ما معتقدیم که یکی از جنبه های مهم هوش توانایی تفکر است (اینطور نیست) تفکر در یک نگاه یعنی قدرت تجزیه و تحلیل مسائل و توانایی جذب ایده های جدید و بزرگ. نویسنده معروف Nicholas Carr در سال ۲۰۰۸ این سوال را مطرح کرد که آیا اینترنت ما را کند ذهن می کند؟ او مقاله ای در این مورد نوشت که امروز هم ارزش خواندن دارد Carr با توصیف تاثیرات اینترنت بر روی خودش این گونه شروع می کند:

آنچه شبکه به نظر می رسد انجام می دهد، از بین بردن ظرفیت تمرکز و تفکر من است.

وی ادامه می دهد: “ذهن من امروز انتظار دارد که اطلاعات طوری که شبکه ها آنها را دسته بندی کرده اند به او برسد: با جریانی سریع از داده ها. زمانی‌ من در دریای کلمات غواصی می کردم، ولی‌ امروز همچون فردی بر روی جت اسکی از روی آن‌ها با سرعت عبور می کنم.”

Carr مواظب بود تا اشاره‌ای به افرادی در تاریخ که پیش بینی‌‌های مشابهی کرده بودند نکند و بیش از اندازه موضوع را تشریح نکند. به طور مثل سقراط نوشتار را بد می دانست و معتقد بود خواندن مطالب نوشته شده، ذهن را از خلاقیت باز می دارد. شاید سقراط کمی زیاده روی کرده باشد. اما مسئله ای که امروزه با آن در ارتباط هستیم، خواندن مقاله ها و مطالب سطحی و کوتاه، به جای مطالب بلند و عمیق است. این مسئله ارزش تامل دارد.

 این اولین بار نیست

بدون تردید، همه با ادعای Carr موافق نیستند. Steven Pinker استاد بخش روانشناسی‌ دانشگاه هاروارد، مقاله ای در روزنامه New York Times منتشر کرده مبنی بر این که هیچ مدرکی‌ دال بر کند ذهن شدن انسان ها به وسیله ی تکنولوژی موجود نیست:

گونه های جدید رسانه همیشه هراس هایی‌ اخلاقی‌ به دنبال داشته اند: چاپ مطبوعات، روزنامه‌ها و تلویزیون، همه زمانی‌ خطری برای ذهن و اخلاق به حساب می‌‌آمدند.

کاملا صحیح است: مردم مطبوعات را باعث کند ذهنی‌ می دانستند، همان گونه که امروز گوشی های هوشمند را اینگونه تلقی‌ می کنند. تکنولوژی های جدید همیشه واکنش های تندی به دنبال داشته است و این که انسان به خاطر تکنولوژی به سمت کند ذهنی‌ پیش می رود، همیشه جزئی از این باور‌ها بوده است.

Pinker عقیده دارد، هر چه که هست، انسان بیش از پیش به سمت پیشرفت حرکت می‌‌کند. به طور مثال، نتایج تحقیقات علمی‌ بسیار سریع تر از گذشته حاصل می شود. آنچه باعث تحقق‌ این مهم شده است دسترسی هر چه بهتر و سریع تر به اطلاعات طبقه بندی شده است.

بنا به گفته او “دانش با سیری توانی‌ رو به گسترش است. خوشبختانه اینترنت و تکنولوژی های اطلاع رسانی کمک می کنند تا اطلاعات و قدرت تفکر ما در مقیاس های کاملا متفاوت –اعم از مقاله های علمی، شبکه های اجتماعی، اخبار روز جهان و دانشنامه ها- رشد کند.”

کاملا بر عکس کند ذهن کردن، این تکنولوژی ها مواردی هستند که ما را باهوش نگاه می دارند.

بدون شک، دسترسی‌ به تمام این اطلاعات می تواند در بعضی مواقع باعث تشویش ذهنی شود، اما Pinker بر این باور است که این موضوع جدیدی نیست و راهکار خود را دارد.

چاره این نیست که افسوس بخوریم، بلکه این است که روش هایی‌ برای کنترل خود بیابیم، همان گونه که در مورد وسوسه های دیگر راهکارهایی را اندیشیده ایم. شبکه های اجتماعی یا ایمیل خود را در اوقات کاری خاموش کنیم، گپ زدن با دوستان را به وقت شام نگذاریم و یا از همسر خود بخواهیم که در ساعات معین شده تماس بگیرد.

ما مدت ها است که در مسیر باهوش تر شدن هستیم

رادیو، تلویزیون، اینترنت و دیگر ابزار های اطلاع رسانی اخیر منابعی بودند که رشد چشمگیری در ۱۰۰ سال گذشته داشتند. آیا داده ای مبنی بر تاثیر آن‌ها بر کند ذهنی‌ ما وجود دارد؟ در مقابل، طرفداران اثر Flynn اعتقاد دیگری دارند. لابد می پرسید اثر Flynn چیست؟ این اثر به افتخار فیلسوف James Flynn نام گذاری شده است و به افزایش هوش بشر طی‌ ۱۰۰ سال گذشته اشاره دارد.

Flynn پی‌ برد که چگونه تست های IQ به مرور زمان سخت تر می‌‌شوند. یافته‌های او به افزایش هوش طی‌ قرن بیستم اشاره دارد.

تست های IQ تغییرات زیادی کرده اند. در حال حاضر بخش زیادی از جامعه می توانند به تست های IQ مربوط به 100 سال قبل به طور کامل پاسخ دهند. آیا این یعنی همه ی آنها نابغه هستند؟ تست های IQ نه تنها در طی 100 سال گذشته گسترش یافته، بلکه سخت تر هم شده است.

کم توضیح بیشتر؟ Flynn می‌‌گوید یک فرد نرمال با توجه به معیار‌های ۱۰۰ سال پیش فردی با استعداد تلقی‌ می‌‌شود، در حالی‌ که افراد نرمال گذشته، امروزه در حوزه ی کند ذهنان قرار می گیرد. تفاوت از نظر وی توانایی در تفکر مطلق است.

توصیه می شود ویدئوی سخنرانی او در TED را با زیرنویس فارسی از دست ندهید.

http://cdn.digiato.com/JamesFlynn_2013-480p-fa.mp4

او می گوید: “انسان ها در گذشته با یک جهان ناشناخته روبرو بودند و هدف شان یافتن راهی برای استفاده از آن بود. اما امروزه ما با جهانی شناخته شده و پیچیده روبرو هستیم، در این جهان باید شیوه های گذشتگان را دوباره تحلیل و بررسی کرد و در صورت نیاز بهبود و یا تغییر داد.”

قسمتی‌ از این روش، ایجاد دموکراسی در مورد اطلاعات است. تحصیلات گسترش یافته و دسترسی‌ به اطلاعات به معنی این است که هر کسی‌ که درخواست آموختن داشته باشد، می‌‌تواند بیاموزد. صد سال قبل شاید این قضیه یک رویا به نظر می رسید.

اشرافیت (در اواخر قرن نوزدهم) به این نتیجه رسیده بود که میانگین جامعه توانایی بیان طرز فکر یا توانایی های خود را ندارد. Flynn نیز در TED talk به این موضوع پرداخته بود.

بدون تردید حجم زیاد اطلاعات دریافتی توسط میانگین کاربران اینترنت می تواند باعث بروز تفکراتی متفاوت در آنها شود.

مردم کمتر مطالعه می‌‌کنند

Noam Chomsky یک نظریه پرداز در زمینه تفکر و قدرت ذهنی انسان ها است. ویدئو زیر او در مورد این مسئله صحبت می کند. در این ویدیو Chomsky با تاثیراتی که اینترنت بر ذهن ما دارد اشاره می کند. صحبت های او بر اساس صدها نامه ای است که در این مورد دریافت کرده است.

بسیاری از نامه هایی‌ که می رسند بیشتر از یک جمله نیستند. بیشتر مواقع مردم جمله ها و عبارت هایی را برای هم ارسال می کنند که اگر تنها چند دقیقه بر روی آن فکر کنند هرگز آن را ارسال نخواهند کرد.

او همچنین می گوید وقتی در جواب نامه ها به مردم می گوید که کتاب بخوانند، آنها ارسال نامه را متوقف می کنند. امروزه مردم کتاب خواندن را امری سخت می پندارند.

همانند بسیاری دیگر از متفکران Chomsky به این نکته اذعان می کند که اینترنت دارای فوایدی است. او به سادگی اقرار می کند که در گذشته آن را یک مصیبت برای ذهن بشر می دانست.

آیا Google دانشمند است؟

اگر تا اینجا را مطالعه کرده اید، ما واقعا شگفت زده شده ایم. مردم این روزها کمتر به مطالعه اهمیت می‌‌دهند، پس شما حتما به این موضوع علاقه دارید. به عنوان پاداش، یک ویدیو جالب را در انتهای مطلب قرار داده ایم: داستانی جالب در شبکه ی PBS که به موضوع دانشمند بودن گوگل پرداخته است.

http://cdn.digiato.com/Is-Google-Knowledge.mp4

Mike Rungnetta بر این باور است که جستجو در اینترنت (googling) یا هر منبع اطلاعاتی دیگری به این دلیل رخ می دهد که ما می خواهیم در مورد چیزی یاد بگیریم، پس افزایش جست و جوی اینترنتی یعنی افزایش یادگیری.