214. مقدس و نامقدس

میرچا الیاده (1907-1986م.) جامعه شناس و مورخ فرانسوی رومانیایی تبار، این رساله را در سال 1956منتشر کرد، هدف این رساله روشن و ترکیبی، تهیه مقدمه ای کلّی و مستدل بر مطالعه پدیدار شناختی و تاریخی وقایع دینی برای عموم مردم است. 

الیاده در این اثر رفتار انسان متدین را در کنش و واکنش آن با وحشت ها و عقل او مطالعه می کند و در سراسر اثر خود، این جنبه دوم را در جامعه های باستانی و شرقی روشن می سازد. 

 به گفته نویسنده ؛ این کتاب کوچک ممکن است به عنوان مقدمه ای کلی، نه مطالعه ای دقیق،  بر تاریخ ادیان به کار آید. 

در این کتاب کیفیات مکان ها، زمان ها و اشیاء مقدس و موقعیت مشترک انسان های باورمند در جهانی که با ارزش های مذهبی پر شده است توصیف می شود. لیکن این یک مطالعه و بررسی در تاریخ ادیان به معنای دقیق نیست، چون نویسنده در مثال های یاد شده، نشان دادن زمینه های تاریخی – فرهنگی آنها را تعهد نکرده است. 

توفیق این کتاب مطمئنا به سبب دیدگاه جدید و اساسی نویسنده آن است چرا که وی به جای مطالعه و بررسی عقاید درباره خدا و دین، یه تحلیل کیفیات تجربه مذهبی می پردازد. صرف نظر از جنبه های عقلانی و نظری دین، نویسنده عمدتاَ اندیشه خود را بر جنبه غیر عقلانی دین متمرکز می سازد. 

نویسنده در این کتاب می کوشد که پدیده مقدس را با تمام پیچیدگی اش، و نه فقط تا آنجا که غیر عقلانی است ارائه دهد. آنچه که به نویسنده کتاب مربوط خواهد شد پیوند میان عناصر عقلانی و غیر عقلانی نیست بلکه مقدس با تمام کلیت آن است و نویسنده در صفحات کتاب سعی کرده تعریفی کلی و مفصل از تضاد بین مقدس و نامقدس بیان کند تا برای مخاطب قابل فهم باشد. 

کتاب" مقدس و نامقدس" در 5 فصل به نگارش درآمده است. فصل اول مکان مقدس و مقدس ساختن جهان را به تصویر می کشد و در آن مباحثی چون تجلیات خداوند متعال و آیات، هیولا و کیهان، معبد، کلیسای صدر مسیحیت و کلیسای جامع و غیره را مورد بررسی قرار می دهد. 

در فصل دوم نویسنده زمان مقدس و افسانه ها را بررسی کرده و در فصل سوم تقدس طبیعت و دین کیهانی مورد تحلیل قرار می گیرد.فصل چهارم به وجود انسان و حیات تقدس شده می پردازد و جوامع مردان و جوامع زنان و مبحث مقدس و نامقدس در جهان امروزی را مورد واکاوی قرار می دهد.

فصل پایانی نیز با عنوان بررسی ترتیب تاریخی، تاریخ مذهب را به مثابه شاخه ای از علم معرفی کرده و ابعاد گسترده آن را بررسی می کند. 

آثار دیگر الیاده عبارتند از :

• سیاحت معنوی
• تاریخ تطبیقی تکنیک‌های یوگا
• منشأ عرفان هندی
• تاریخ ادیان
• شمنیزم
• یوگا
• رویاها و رمزها
• ولادت عارفانه
• اسطوره و نماد
• چشم‌اندازهای اسطوره
• باورها و عقاید دینی
• مقدس ونامقدس(ماهیت دین)
• اسطوره بازگشت جاودانه

151. فواید از بزرگان نبودن

 

اولا وقتی نخوای از بزرگان باشی، نوکر خودتی و آقای خودت. دوما مجبور نیستی واسه این که از بزرگان بودن نیفتی، دائم قیافه و رخت و لباس و  فکر و حتی احساست رو به سلیقه‌ی دور و برت کوک کنی.

...

"دیگه عالم وآدم به همه‌ی سوراخ سنبه‌های زندگی‌ات سرک نمیکشن واسه این که مدرک جمع کنن که بعله فلانی همونیه که ... بعدشم اگر اشتباهی، خطایی کردی، اولا گندش همه جا رو بر نمی‌داره ثانیا خودت و فوقش دو سه نفر دیگه بیچاره میشن دیگه آتیش به جامعه ات نمی‌زنی.
یکی دیگه این که از بزرگان که نباشی هر حرفی می‌زنی باید براش دلیل بیاری، واسه همین هم بیشتر مواظبی چی میگی..."

_{* کتاب خوشمزه ی به شرط چاقو - محمد رضا آتشین صدف}